Επιτομή ορολογίας – Χορδές

Επιτομή ορολογίας – Χορδές

Ball End

Η άκρη της χορδής έχει θηλιά τυλιγμένη γύρω από μία μπίλια  (ακουστική, ηλεκτρική κιθάρα, ηλεκτρικό μπάσο), σε αντίθεση με το loop end/θηλιά – εκεί η άκρη της χορδής έχει θηλιά για να κρεμαστεί στον χορδοστάτη (μπάντζο, μαντολίνο, Maccaferri)

Bronze Wound

(Ακουστική κιθάρα) Η περιέλιξη της χορδής είναι από κράμα χαλκού-κασσίτερου και διαθέτει γεμάτο και ισορροπημένο ήχο με λαμπερά μπάσα και αρμονικά πρίμα. Η χορδή ακούγεται φρέσκια και αιχμηρή αλλά χάνει τον χαρακτηριστικό ήχο της σχετικά γρήγορα. Π.χ. 80/20 Bronze αποτυπώνει την σχέση ποσοστού χαλκού και κασσίτερου στο κράμα της περιέλιξης, υπάρχουν και άλλα ποσοστά αναλογίας.

Χορδές – Carbon

(κλασσική κιθάρα) Η σωστή ορολογία θα ήταν Fluorocarbon ή PVDF (Polyvinylidenfluorid). ‘’Carbon’’ είναι μία μετεξέλιξη του πολυμερούς νάιλον με μεγαλύτερη πυκνότητα, σταθερότητα και πιο ομοιόμορφη συμπεριφορά ταλάντωσης. Οι χορδές Carbon είναι σημαντικά λεπτότερες από τις χορδές νάιλον. Το ‘’Carbon’’ όντας διάφανο και μερικώς κρυσταλλικό συνθετικό υλικό, ανήκει στην κλάση των φθοριούχων πολυαμίδιων. Η χορδή είναι λιγότερο άκαμπτη και ταλαντώνεται ευκολότερα. Το αποτέλεσμα είναι περισσότερες υπέρ-αρμονικές και λαμπερότερος, φωτεινότερος και αρμονικότερες ήχος. Εδώ συστήνεται δοκιμή , πολλές λαμπερές ακούγονται πολύ αιχμηρές με χορδές Carbon. Σαν εναλλακτική στις χορδές Carbon έχουν αναπτυχθεί χορδές με πιο ζεστό και μαλακό ήχο όπως οι Hannabach Goldin και Titanyl.

Chromsteel

Ονομάζεται επίσης Silver Steel και Stainless Steel – ένα ευγενές κράμα από ατσάλι το οποίο είναι σχετικά ανθεκτικό στην σκουριά και διάβρωση.

Diaposon

Επιπλέον μπάσες χορδές ελεύθερης ταλάντωσης δίπλα από την ταστιέρα οι οποίες παίζονται μόνο με το δεξί χέρι. Ξεκινούν από την γέφυρα και καταλήγουν σε ξεχωριστά κλειδιά . θα τις βρείτε σε λαούτα , θεόρβες και μπάσες κιθάρες.

Flat Wound

Περιέλιξη του πυρήνα με επίπεδο σύρμα , τις περισσότερες φορές γυαλισμένη και λειασμένη. Το αποτέλεσμα είναι επίπεδη, λεία επιφάνεια της χορδής η οποία ελαχιστοποιεί τους θορύβους τριβής ενώ ταυτόχρονα είναι λιγότερο επιρρεπής στο λέρωμα και στην διάβρωση. Διαθέτει θαμπό ήχο με λίγες υπερ-αρμονικές. Από την παραγωγή κάθεται σκόνη από το γυάλισμα πάνω στην επιφάνεια της χορδής. Καθάρισμα με αλκοόλ απομακρύνει αυτή την σκόνη, κάνει την χορδή να φαίνεται πιο γυαλιστερή και φροντίζει για πιο λαμπερό ήχο.

Flitter-Spin

(κλασσική κιθάρα) Ειδικότητα της Hannabach . Πρόκειται για χαλαρή, με μεγαλύτερες αποστάσεις περιέλιξη της χορδής. Πρέπει να είναι στον χορδοστάτη και όχι στα κλειδιά.

F.V.T.S. (Free Vibration Top System)

(κλασσική κιθάρα) σπάνια ειδική κατασκευή. Η χορδή περνά μέσα από την γέφυρα έως του τέλους του οργάνου και γι αυτό είναι σημαντικά μακρύτερη.

Gauge (Αγγλικά)

Διαμέτρημα χορδής

Gold

Όρος που χρησιμοποιείται συνήθως λάθος και παραπλανητικά όταν πρόκειται για χορδές κλασσικής κιθάρας. Το χρυσό χρώμα δεν προέρχεται από χρυσό αλλά από μπρούντζο ή Tombak. Φυσικά υπάρχουν και χορδές από αληθινό χρυσό (π.χ.:Optima ή Hannabach), οι οποίες έχουν και πολύ μεγάλο κόστος. Ηχητικά οι χορδές από μπρούντζο διαθέτουν λιγότερες υπέρ-αρμονικές από τις επάργυρες.

Goldin

(σκεπασμένο) Super Carbon σε χρυσή – κίτρινη απόχρωση. Διαθέτουν πιο ήπιο και ζεστό ήχο από τις κανονικές χορδές Carbon.

Gut

(Αγγλικά) έντερο , συνήθως από πρόβατο.

Hartal

Είναι η περιγραφή για το σκληρό αλουμίνιο.

Headless

Όργανο χωρίς κεφαλή, δηλαδή χωρίς κανονικά κλειδιά. Εδώ χρειάζονται ειδικές χορδές οι οποίες διαθέτουν 2 μπίλιες, μία σε κάθε άκρη. Παραδείγματα: Μπάσα και κιθάρες Steinberg,στον παραδοσιακό χώρο μποέμ σαντούρι και Guitarra Portuguese (εδώ χρειάζονται μόνο οι θηλιές).

Hex-Core

(ακουστική-/ηλεκτρική κιθάρα/μπάσο)6-γωνος πυρήνας χορδής. Αρχικά οι χορδές είχαν στρογγυλό πυρήνα (round core). Από την δεκαετία του 1980 όλο και περισσότεροι πυρήνες άρχισαν να κατασκευάζονται εξαγωνικά. Η χορδή διαθέτει μεγαλύτερη σταθερότητα διότι η περιέλιξη κολλάει στις κόχες του πυρήνα και αποφεύγεται έτσι το γλίστρημα της περιέλιξης. Οι χορδές ‘’Hexcore’’ παράγονται πολύ ευκολότερα και γρηγορότερα ενώ έχουν μικρότερο κόστος παραγωγής. Επειδή η περιέλιξη εξάγωνου πυρήνα είναι πιο πυκνή από ότι ενός στρογγυλού, υπάρχει λιγότερος αέρας στο εσωτερικό της χορδής. Αυτό διαφοροποιεί το ήχο και η χορδή είναι πιο δύσκαμπτη κάτι που πολλοί κιθαρίστες βλέπουν σαν μειονέκτημα. Για αυτόν τον λόγο και προσφέρονται σήμερα περισσότερες χορδές με στρογγυλό πυρήνα.

Inch(‘’)

Μονάδα μέτρησης πάχους στις μοντέρνες χορδές κιθάρας. Ένα 010 σετ σημαίνει: Η χορδή Ε1 διαθέτει ένα πάχος από 0,010’’ (ίντσες), σε διεθνή γραφή. 010’’. Η μετατροπή σε μετρικό σύστημα δίνει 2,54 ή 0,254mm.

Nylon Tape

Αυτές οι χορδές διαθέτουν μαγνητικό πυρήνα (λειτουργούν και με μαγνήτες κιθάρας) και έχουν περιέλιξη από μαύρο νάιλον. Επιτρέπουν εύκολο παίξιμο και έχουν σχετικά μεγάλη διάρκεια ζωής, ακούγονται παρόμοια με κοντραμπάσο και συστήνονται για εφαρμογή με ακουστικό και άταστο μπάσο. Στην κιθάρα Jazz χρησιμοποιούνται χορδές με επίπεδη περιέλιξη πολύ συχνά. Η επίπεδη επιφάνεια αποτρέπει θορύβους τριβής κατά την αλλαγή θέσεων, ο ήχος τους είναι γεμάτος, στρογγυλός και λίγο θολός. Σε άλλα όργανα, εκτός του κοντραμπάσου, οι επίπεδες χορδές χρησιμοποιούνται πολύ σπάνια, διότι με το ίδιο διαμέτρημα  διαθέτουν λιγότερη λαμπεράδα και είναι πιο άκαμπτες από ότι οι κανονικές χορδές. Στα πλεονεκτήματα συγκαταλέγονται η μεγάλη διάρκεια ζωής και η σχετική ανοσία τους σε βρομιά. Halfround ή Groundwounds ή ‘’στιλβωμένες’’ χορδές (συχνά περιελιγμένες με τυλιχτό σύρμα), αποτελούν μία μέση λύση μεταξύ κανονικών και επίπεδων χορδών.

Melody – Saiten

Παλαιότερος όρος για τα καντίνια

Σκάλα

(Αγγλικά : scale) περιγράφει το συνολικό μήκος ελεύθερης ταλάντωσης της χορδής (χωρίς το αριστερό χέρι), μετρημένο από τον καβαλάρη πριν την κεφαλή έως την γέφυρα. Παρακάτω θα βρείτε μερικές ενδεικτικές σκάλες σε περίπτωση που θέλετε να αναγνωρίσετε την σκάλα ενός οργάνου.

Multifilament Fiber Core

Πολλαπλά στριμμένος και εξαιρετικά σταθερός ελαστικός πυρήνας από νάιλον.

Nickel-Round-Wound

Στρογγυλή περιέλιξη από κράμα ατσαλιού με επίστρωση από νίκελ. Αυτό προσδίδει σχετικά μεγάλη διάρκεια ζωής στην χορδή διότι την προστατεύει καλύτερα από την σκουριά. Η επικάλυψη από νίκελ φροντίζει για μαλακό αίσθημα κατά το παίξιμο, ζεστό ήχο και περιορισμένη φθορά των τάστων του οργάνου.

Nylon

Συνθετικές ίνες από πολυμερές υλικό, το οποίο είναι σχετικά ανθεκτικό στην υγρασία και στις αλλαγές θερμοκρασίας. Έχει αντικαταστήσει κατά κύριο λόγο τις χορδές από έντερο.

Phosphor Bronze

Με την προσθήκη φωσφόρου το κράμα χαλκού-κασσίτερου (μπρούντζος) λαμβάνει μεγαλύτερη αξία. Το Phosphor Bronze ακούγεται σκοτεινότερα και πιο γήινα.  Δεν είναι τόσο λαμπερό όπως το Bronze, αλλά διατηρεί τον ήχο του σημαντικά περισσότερο καιρό. Το φώσφορο φροντίζει ώστε ο ήχος να παραμένει λαμπερός για περισσότερο χρόνο και η χορδή διαρκεί σαφώς περισσότερο.

Plain

Χορδές χωρίς περιέλιξη χρησιμοποιούνται συνήθως μαζί με ατσάλινες χορδές.

PSP-Technology (Precision – Smooth – Polish)

Η επιφάνεια της χορδής γυαλίζεται κατά την διαδικασία περιέλιξης.

Pure Nickel

(μόνο για ηλεκτρική κιθάρα /μπάσο). Οι κατά την δεκαετία του 1960 αναπτυγμένες ‘’pure nickel’’ χορδές είναι ξανά πολύ δημοφιλείς. Οι χορδές Pure Nickel είναι κατασκευασμένες από κράμα που αποτελείται κατά 70% από νίκελ. Οι χορδές Pure Nickel Saiten είναι μαγνητικά πιο χαμηλής έντασης, ακούγονται λαμπερά, ζεστά και τραγουδιστά και διαθέτουν πιο μαλακή άρθρωση – ιδανικές για τυπικό ‘’old school Rock’n Roll’’.

Rectified Nylon

Χορδή από νάιλον που λειαίνεται και γυαλίζεται ώστε να εγγυάται απόλυτα ομογενές διαμέτρημα. Έτσι διαθέτουν απόλυτα ακριβή ταλάντωση, καθαρότητα στα διαστήματα πέμπτης και συγκεκριμένη διάρκεια αντήχησης.

Rope Core

Χορδή με πυρήνα από ατσάλι με σχετική ακαμψία και μεγάλη ελαστικότητα.

Round Core

Ο παραδοσιακός τρόπος κατασκευής του πυρήνα της χορδής γίνεται με στρογγυλό σύρμα. Οι χορδές Round Core είναι πιο εύκαμπτες, ακούγονται πιο γεμάτες και επιτρέπουν ευκολότερο παίξιμο από τις πιο άκαμπτες χορδές Hexcore. Κατά την διαδικασία κατασκευής χρειάζεται περισσότερη ώρα για να γίνει η περιέλιξη ώστε να ταιριάξει απόλυτα με τον πυρήνα της χορδής. Αυτός είναι ο κυριότερος λόγος για την διαφορά τιμής. Προσοχή κατά το πέρασμα χορδών: οι χορδές Round Core Saite πρέπει να τραβηχτούν πριν τεντωθούν στο σωστό ύψος πριν κοπεί το επιπλέον μήκος. Εναλλακτικά μπορείτε να τσακίσετε την χορδή στο επιθυμητό σημείο και να κόψετε μετά το τσάκισμα. Προσοχή να μην αποκολληθεί ο πυρήνας από την περιέλιξη γιατί αυτό θα καταστήσει την χορδή άχρηστη!

Roundwound

Περιέλιξη του πυρήνα με στρογγυλό σύρμα. Η πιο συνηθισμένη μέθοδος περιέλιξης για χορδές κιθάρας. Θηλιά (loop end) – Η άκρη της χορδής διαθέτει θηλιά για να περαστεί στον χορδοστάτη.

Silver Plated Copper

Περιέλιξη από χαλκό με επικάλυψη με ασήμι. Χρησιμοποιείται σχεδόν σε όλες τις χορδές κλασσικής κιθάρας ( και στις Silk&Steel). Η επικάλυψη από ασήμι γίνεται με ηλεκτρολυτικό μπάνιο. Προσοχή: προκύπτουν μεγάλες διαφορές στην ποιότητα κατά την διαδικασία επαργύρωσης . αυτές είναι εύκολα αναγνωρίσιμες οπτικά και ποικίλουν από θαμπό και γκρι χρώμα έως λαμπερό ασήμι. Όσο πιο καθαρό και παχύ είναι το ασήμι τόσο πιο ακριβή η χορδή.

Stainless Steel

Διαθέτουν περιέλιξη από καθαρό, ευγενές ατσάλι. Πολύ μεγάλη αντοχή στην διάβρωση. Δίνουν αιχμηρό αίσθημα κατά το παίξιμο και καταπονούν περισσότερο τα δάχτυλα. Ο ήχος τους είναι σκληρός και επιθετικός. Η μεγάλη στάθμη εξόδου που διαθέτουν είναι ιδανική για χρήση με μονάδες εφέ. Τις προτιμούν οι μπασίστες που παίζουν πολύ slap και tap.

Steel Core

Πυρήνας από καθαρό ατσάλι με λαμπερό ήχο και μεγάλη αντοχή.

Titanyl

Ένα ειδικό μίγμα από τιτάνιο και νάιλον. Φωτεινός και καθαρός ήχος με ανοιχτή λαμπράδα.

Tungsten

Η αγγλική περιγραφή για βολφράμιο.

Wire - Core

Σπειροειδώς πλεγμένος πυρήνας από ατσάλι.